Γεύματα αμέσως πριν και κατά τη διάρκεια της βάρδιας, ένας ύπουλος κίνδυνος

 

Γράφει ο Λάμπρος Δημητρέλος

Οι κίνδυνοι για τους μάχιμους αστυνομικούς του δρόμου είναι πολλοί και εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα. Από το τροχαίο ατύχημα, μέχρι την ένοπλη ή την άοπλη επίθεση, οι κακώσεις που μπορεί να υποστεί ένας αστυνομικός ποικίλουν και μπορούν να οδηγήσουν μεταξύ άλλων σε εξωτερική ή εσωτερική αιμορραγία. Οι εσωτερικές αιμορραγίες, αλλά και οι μεγάλης έκτασης εξωτερικές αιμορραγίες είναι απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν οριστικά μόνο εντός της χειρουργικής αίθουσας ενός νοσοκομείου.

Υπάρχουν πολλά περιστατικά τραυματισμένων αστυνομικών, οι οποίοι εισήχθησαν εσπευσμένα στο χειρουργείο, όπως ο Διαμαντής Ματζούνης μετά την επίθεση με τυφέκιο Καλάσνικοφ κατά της διμοιρίας Υ.Α.Τ. στο Υπουργείο Πολιτισμού το 2009 και ο Στάθης Λαζαρίδης μετά την πολεμικού τύπου ενέδρα στα Ζωνιανά το 2007. Για να χειρουργηθεί κάποιος, ειδικά με τέτοιας έκτασης πολύπλοκα διατιτραίνοντα τραύματα, πρέπει άμεσα να υποβληθεί σε αναισθησία και να υποστεί διασωλήνωση.

Η εξασφάλιση της βατότητας του αεραγωγού ενός τραυματία αστυνομικού, είναι νούμερο ένα προτεραιότητα τόσο κατά τη διαδικασία της προνοσοκομειακής φροντίδας (με πρόχειρα μέσα) στο πεδίο επιχειρήσεων, όσο και κατά την οριστική αντιμετώπιση στο χειρουργείο με διασωλήνωση.
 

Διασωλήνωση είναι η διαδικασία κατά την οποία ένας ειδικός σωλήνας με αεροθάλαμο εισάγεται διά μέσου του στόματος στην τραχεία, με σκοπό τη ροή αέρα από και προς τους πνεύμονες. Ο βασικός της ρόλος είναι η υποστήριξη της αναπνοής, κυρίως σε επείγοντα περιστατικά που κινδυνεύει η ζωή του ασθενή αλλά και σε πολλές κατηγορίες χειρουργικών επεμβάσεων. Η διασωλήνωση εφαρμόζεται σε άτομα που βρίσκονται υπό αναισθησία έχοντας πλήρη απώλεια συνείδησης. Η πλήρης αυτή απώλεια συνείδησης επιτυγχάνεται με τη χορήγηση αναισθησιολογικών φαρμάκων, τα οποία προκαλούν φαρμακευτικό κώμα, (άρα απώλεια αντανακλαστικών) και έτσι επιτρέπεται η διασωλήνωση της τραχείας. Η διαδικασία της αναισθησίας λοιπόν, καταργεί τα αντανακλαστικά που προστατεύουν τον αεραγωγό από αναγωγή (άνοδος του περιεχομένου του στομάχου προς τον αεραγωγό) και εισρόφηση. Ως πνευμονική εισρόφηση ορίζεται η είσοδος στοματο-φαρυγγικού ή γαστρικού περιεχομένου στον λάρυγγα και τις αναπνευστικές οδούς. Ονομάζεται και σύνδρομο του Mendelson, καθώς ήταν εκείνος ο οποίος περιέγραψε το 1946 τις πιθανές συνέπειες από την κατάργηση των αντανακλαστικών του ανώτερου αεραγωγού κατά την αναισθησία και από την επακόλουθη εισρόφηση του γαστρικού περιεχομένου. Η εισρόφηση στερεού υλικού μπορεί να προκαλέσει απόφραξη και υποξία, ενώ η εισρόφηση όξινου γαστρικού υγρού μπορεί να προκαλέσει πνευμονίτιδα με προοδευτική δύσπνοια, υποξία, βρογχικό συριγμό και πύκνωση στην ακτινογραφία θώρακα ή όλα μαζί. Ο κίνδυνος σοβαρής νοσηρότητας και θνησιμότητας αυξάνει με τη βρογχική έκθεση σε μεγαλύτερους όγκους και σε υψηλή οξύτητα του υλικού που εισροφήθηκε, αλλά ακόμη και μικρή ποσότητα, όπως 50 ml, όξινου γαστρικού περιεχομένου θεωρείται σοβαρή εισρόφηση. Η συχνότητα της εισρόφησης κατά την αναισθησία αυξάνεται σημαντικά σε επείγουσες επεμβάσεις, όπως αυτές των σοβαρά τραυματισθέντων αστυνομικών, καθώς δεν έχει προηγηθεί επαρκής χρόνος προεγχειρητικής νηστείας, η οποία είναι τυπική διαδικασία στις προγραμματισμένες χειρουργικές επεμβάσεις. Ακόμη λοιπόν και μια τσίχλα, καραμέλα, ή «κάποιες γουλιές καφέ», προκαλούν έκκριση γαστρικού οξέως από το στομάχι και αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο της επιπλοκής, πόσο δε μάλλον η ποσότητα φαγητού που υπάρχει σε ένα γεύμα.
 

Μία «παγίδα» στην οποία είναι εύκολο να υποπέσουν οι συνάδελφοι του τραυματία αστυνομικού στην προσπάθειά τους να του παράσχουν προνοσοκομειακή φροντίδα, είναι η παράταση του χρόνου παραμονής στο πεδίο, όπου έτσι κι αλλιώς οι γνώσεις και τα μέσα είναι πολύ περιορισμένα. Ακόμη όμως κι αν επιτευχθεί η πολύ γρήγορη διακομιδή του τραυματία στη χειρουργική αίθουσα κάποιου νοσοκομείου, ένα γεμάτο στομάχι θα αποτελεί πάντα μεγάλο εμπόδιο για την επιτυχημένη διασωλήνωσή του.
 

Ένα από τα πρώτα πράγματα που μου έμαθαν στην Άμεση Δράση Αττικής ήταν το γιατί δεν πρέπει να πηγαίνουμε για βάρδια έχοντας μόλις γευματίσει και φυσικά γιατί δεν πρέπει να γευματίζουμε κατά τη διάρκεια αυτής. Οι παλαιότεροι αστυνομικοί που με εκπαίδευσαν είχαν να μου αναφέρουν πολλά περιστατικά αστυνομικών οι οποίοι δε χειρουργήθηκαν άμεσα λόγω γεμάτου στομαχιού, ενώ κατά τη θητεία μου στην Ομάδα Ζ συνυπηρέτησα με αστυνομικό που ενώ είχε τραυματιστεί σοβαρά στο χέρι μετά από τροχαίο, άργησε αρκετά να χειρουργηθεί, καθώς λίγο νωρίτερα είχε φάει «μόνο δύο τοστ», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο ίδιος! Προσωπικά θεωρώ πολύ καλή συνήθεια τη λήψη ενός πολύ ελαφριού γεύματος κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα πριν την έναρξη της βάρδιας και την αποφυγή λήψης γεύματος (έστω και μικρού) πριν τη λήξη της. Αυτή τη συνήθεια την εφαρμόζω διαχρονικά μαζί με τους συνεργάτες μου (αφού πρώτα τους πείσω εξηγώντας τους τα προαναφερθέντα), πλην ελαχίστων αναπόφευκτων παρεκκλίσεων. Ειδικά στη σημερινή εποχή όπου υφίσταται η «μόδα» των πρώτων βοηθειών μάχης, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως παρά τις γνώσεις και τα υλικά πρώτων βοηθειών που ενδεχομένως έχουν οι μάχιμοι αστυνομικοί, η οριστική αντιμετώπιση των απειλητικών, για τη ζωή του τραυματία αστυνομικού, καταστάσεων, δε μπορούν να λάβει χώρα πουθενά αλλού εκτός από την αίθουσα του χειρουργείου, όπου για να διεξαχθεί η επέμβαση, θα πρέπει πρώτα να πετύχει η διασωλήνωση, η οποία με τη σειρά της απαιτεί το στομάχι να είναι όσο το δυνατόν πιο άδειο…

Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Επιπλοκές και νοσηρότητα αναισθησίας, των Ελένης Ασκητοπούλου & Αλεξάνδρας Παπαϊωάννου.
- Διασωλήνωση. Μια ιατρική τεχνική που σώζει ζωές, του Γιάννη Στεφανογιάννη.
- Wikipedia, the free encyclopedia.

policenet.gr