Η Στάση των 816 Αρχιφυλάκων τον Σεπτέμβρη του 1987

 

 Από το βιβλίο του Mανώλη  Σταυρακάκη

 Το χρονικό του συνδικαλισμού των Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας                     (1988-2015)

 

Τον Ιούνιο του 1987, με τον υδράργυρο να τσουρουφλίζει το Λεκανοπέδιο Αττικής, εκδηλώνεται σφοδρή αντίδραση για το νέο ωράριο εργασίας, κυρίως από χαμηλόβαθμους αστυνομικούς. Η Ηγεσία, τρομαγμένη, κάνει στροφή 180 μοιρών και με σήμα της (26/31-5-87) διατάσσει τους διοικητές να εφαρμόσουν το νέο ωράριο μόνο μέχρι τις 4 Ιουνίου 1987. Διευκρινίζει δε ότι θα εφαρμόζεται το Π.Δ. 28/86, που προβλέπει ανώτατο ωράριο

εργασίας τις 36 ώρες σε πέντε μέρες.

Το «μικρόβιο» της αμφισβήτησης, όμως, εξαπλώνεται και στις Σχολές Αρχιφυλάκων στην Αμυγδαλέζα το Σεπτέμβριο του 1987. Μόλις γίνεται γνωστό ότι για τους 773 νέους αρχιφύλακες θα εφαρμοστεί ο στρατιωτικός κανονισμός που προβλέπει υποχρεωτικό στρατωνισμό, ξεσπά ανταρσία. Οι δόκιμοι είχαν κάνει τις επιλογές τους βάσει των δεσμεύσεων του Θανάση Τσούρα, ότι θα άλλαζε ο κανονισμός της Σχολής για να έχει πλέον ακαδημαϊκό χαρακτήρα η εκπαίδευση, χωρίς υποχρεωτικό στρατωνισμό. Με την «αναδόμηση» της κυβέρνησης από τον Ανδρέα Παπανδρέου, νέος υπουργός είχε ορισθεί ο Αντώνης Δροσογιάννης, ο οποίος όμως, με δική του εντολή, επανέφερε το παλιό πρόγραμμα, τρεις ημέρες πριν από την έναρξη των μαθημάτων.

Τα ρεπορτάζ των αθηναϊκών εφημερίδων («Απογευματινή», «Ριζοσπάστης» κ.ά.) είναι άκρως διαφωτιστικά:

Είναι Δευτέρα πρωί, όταν ο διοικητής της Σχολής Κώστας Αλαμάνος ανακοινώνει την απόφαση του υπουργού. Έξοδος από τη Σχολή μόνο Τετάρτη απόγευμα και τα Σαββατοκύριακα. Με το άκουσμά της, ξεσπά θύελλα διαμαρτυριών. Οι δόκιμοι μαζεύονται στις μπασκέτες και αρνούνται να μπουν στις αίθουσες. Η ώρα περνά, φτάνει το μεσημέρι, αλλά και πάλι αρνούνται το συσσίτιο. Μπαίνουν στο εστιατόριο και κοιτούν τις μακαρονάδες μεκιμά που τους είχαν σερβίρει χωρίς να πλησιάζει κανένας το πιάτο του. Παρά τις φωνές και τις συνεχείς εκκλήσεις των Αξιωματικών, ελάχιστοι ανταποκρίνονται. Τον καταναγκασμό

στο εστιατόριο διαδέχεται η επόμενη φάση του προγράμματος, ο υποχρεωτικός απογευματινός ύπνος. Η συντριπτική πλειοψηφία αρνείται και πάλι να μπει στους θαλάμους και μένει στο προαύλιο. Το απόγευμα, ο διοικητής, παρουσία και του Αρχηγού Νίκωνα Αρκουδέα, καλεί από τα μεγάφωνα τους δόκιμους να λογικευτούν, απειλώντας τους και με δυο-τρεις διμοιρίες ΜΑΤ που είχαν ήδη πάρει θέση έξω από τη Σχολή. Στη θέα τους οι δόκιμοι αγριεύουν. «Να σπάσουμε τους φοριαμούς και να οπλιστούμε», «Να κάψουμε τα στρώματα» λένε κάποιοι, αλλά τελικά επικρατούν νηφάλιες σκέψεις: Αποχή από όλα και καμία άλλη κίνηση, είναι η απόφασή τους.

Η Ηγεσία αντιλαμβάνεται ότι μόνο με το διάλογο μπορεί να καμφθεί η αντίσταση και ζητά να οριστεί μια επιτροπή διαπραγμάτευσης. Ορίζονται από την πλευρά των ανδρών ο

Γιώργος Μαλαγκωνιάρης και από την πλευρά των γυναικών η Βασιλική Χριστοδούλου, ενώ ο Αρχηγός υπόσχεται ότι θα μεταφέρει το αίτημά τους στον Αντώνη Δροσογιάννη.

Τα πνεύματα ηρεμούν, αλλά ύστερα από ένα δίωρο περίπου, ο ίδιος ο Αρχηγός παίρνει το μικρόφωνο και καλεί τους δόκιμους να συγκεντρωθούν ενώπιόν του για να τους ανακοινώσει ότι δεν δέχεται καμία συζήτηση. Ανακοινώνει ότι θα γίνει προσκλητήριο και όποιος αρνείται να εισέλθει στις αίθουσες θα αποτάσσεται. Με την αναγγελία των πρώτων ονομάτων, ορμά το πλήθος εναντίον του με αποτέλεσμα να σπάσει η μικροφωνική εγκατάσταση, να μην ακούγονται τα ονόματα και αναπόφευκτα, να ματαιωθεί το προσκλητήριο. Αυτό το πετυχαίνουν ρίχνοντας στο πάτωμα τον ίδιο τον Αρχηγό, ο οποίος εξακολουθούσε να

φωνάζει «Δεν υποχωρώ», «Δεν υποχωρώ», ενώ από το τσαλαπάτημα τραυματίστηκε στο γόνατο ο Γιώργος Μαλαγκωνιάρης, ο οποίος μεταφέρθηκε και παρέμεινε στο ιατρείο της Σχολής το πρώτο βράδυ.

Η επεισοδιακή αυτή εξέλιξη μαθεύτηκε αμέσως. Η είδηση μεταδόθηκε από τα ιδιωτικά ραδιόφωνα, γονείς των δοκίμων έτρεξαν στην Αμυγδαλέζα, ενώ μια αντιπροσωπεία

δοκίμων υπαστυνόμων από τις Σχολές της Μεσογείων επιχείρησε να συναντηθεί με τους εξεγερμένους. Την επομένη ημέρα έσπευσε αυτοπροσώπως στη Σχολή ο υπουργός, συνοδευόμενος από το γενικό γραμματέα Παναγιώτη Μορφωπό και τον Αρχηγό Ν. Αρκουδέα, κάτω από τις διαμαρτυρίες και τις αποδοκιμασίες εκατοντάδων συγγενών και φίλων των αστυνομικών, που είχαν ήδη συγκεντρωθεί έξω από τις Σχολές.

Ο Αντώνης Δροσογιάννης, αν και χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως, «ξέρετε πώς έχετε μπει στις σχολές», «θα σας διαλύσω αν δεν πειθαρχήσετε», «θα πάρω καινούργιους» κ.λπ., εμφανίζεται διαλακτικότερος του Αρχηγού και καλεί τους δόκιμους να ακολουθήσουν το πρόγραμμα την πρώτη εβδομάδα, με τη διαβεβαίωση ότι για το αίτημά τους έχει ενημερωθεί ο

Πρωθυπουργός και αναμένονται αποφάσεις.

Οι δόκιμοι είχαν πέσει στην παγίδα του Δροσογιάννη, ελπίζοντας ότι τουλάχιστον οι έγγαμοι θα διατηρούσαν το δικαίωμα της καθημερινής εξόδου. Μπήκαν στη Σχολή, αλλά πριν ξεκινήσει η επόμενη εβδομάδα, την Παρασκευή το βράδυ, ένα περιπολικό της Άμεσης Δράσης αναζήτησε το Γιώργο Μαλαγκωνιάρη και άλλους συναδέλφους του στα σπίτια τους. Αφού τους οδήγησαν συνοδεία στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής τους, όπου τους

ανακοινώθηκε ότι έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, τους μετέφεραν στη συνέχεια στη Σχολή για να παραδώσουν τα δημόσια είδη (κουβέρτες, βιβλία κ.λπ.)...

Η Ηγεσία είχε πάρει τις αποφάσεις της. Αντικατάσταση του διοικητή της Σχολής και διενέργεια ΕΔΕ για την τιμωρία των υπαιτίων.

Τα γεγονότα αυτά, όμως, ξυπνούν συνειδήσεις.

Στις Σχολές της Μεσογείων, λίγες μέρες μετά, κυκλοφόρησε προκήρυξη μιας «Δημοκρατικής Ομάδας Δοκίμων Υπαστυνόμων», στην οποία αναφερόταν -μεταξύ άλλων- ότι

οι δόκιμοι, πιστοί στις εξαγγελίες της κυβέρνησης για μια δημοκρατική Αστυνομία, αγωνίζονται για την αναβάθμιση της Σχολής και τη νομική θεσμοθέτηση του δικαιώματος του

συνδικαλισμού. Επίσης, ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει επιστολή «Δημοκρατικών αστυφυλάκων των ΜΑΤ», που ζητούν από την Ηγεσία «να δει τα πράγματα με ανοιχτό μυαλό και να παραμερίσει κάποτε τις στρατοκρατικές αντιλήψεις, να επιτρέψει επιτέλους το συνδικαλισμό». Η δε «Απογευματινή» (27/9/1987) αποδίδει την «επανάσταση» των αρχιφυλάκων στην κατάταξη κομματικών εγκάθετων, στο φατριασμό των ηγητόρων και στα μεγάλα οικονομικά προβλήματα, που δεν αφήνουν, όπως αναφέρει, ούτε τους καλούς αστυνομικούς να αποδώσουν