Ομιλία του Δημήτρη Καραγιαννόπουλου για την επικινδυνότητα της εργασίας του αστυνομικού, στο 32ο συνέδριο της ΠΟΑΣΥ

 

Ζούμε με τον κίνδυνο είναι το μήνυμα του 32ου συνεδρίου της ΠΟΑΣΥ! Ναι συνάδελφοι ζούμε με τον κίνδυνο και αυτό  αποδεικνύεται από τα στοιχεία  που έδωσε στην  δημοσιότητα ο Ταξίαρχος κ Μπαδέκας στην ημερίδα της ΠΟΑΣΥ για την επικινδυνότητα της εργασίας μας  που έγινε το 2017  στο Τιτάνια.
     Από 1984  έως το 2017,  δεν έχασαν τη ζωή τους μόνο 138  αστυνομικοί κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους  αλλά συνάδελφοι μου,  τα τελευταία 10 χρόνια συνολικά  663 αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους με κυριότερες αιτίες τις δολοφονίες, τα ατυχήματα εν ώρα υπηρεσίας και εκτός αυτής, τις αυτοκτονίες και τους αιφνίδιους θανάτους.
Από το 2000 έως το 2010, από επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Αστυνομικού Προσωπικού, 12 αστυνομικοί σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους και 2.633 τραυματίστηκαν. Κάθε χρόνο, δύο αστυνομικοί χάνουν τη ζωή τους στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους, και κάθε μήνα 3-4 πεθαίνουν πρόωρα εξαιτίας ασθενειών ή άλλων αιτίων. 

Το 2010 λόγω του έντονου στρες που δέχονται οι αστυνομικοί, εντοπίστηκαν 1.786 εν ενεργεία αστυνομικούς με σοβαρά προβλήματα υγείας, το 2011 ήταν  2.322, 3.420 το 2012, το 2013 4.532, το 2014 5.231, 5.870 το 2015 και 6.742 το 2016.
Βαρύς είναι ο φόρος αίματος για τους αστυνομικούς της ομάδας ΔΙ.ΑΣ καθώς τη διετία 2015-2016 έχουν σκοτωθεί 11 άτομα.
Την τελευταία τριετία από εποχούμενες δυνάμεις της αστυνομίας, τραυματίστηκαν 4.870 αστυνομικοί. Από αυτούς τους τραυματισμούς οι 2.931 ήταν ελαφροί με κάτω των δύο εβδομάδων νοσηλεία, οι 1.654 μεσαίας βαρύτητας έως τρεις εβδομάδες και οι 285 ήταν σοβαροί με νοσηλεία πάνω από τρεις μήνες.
Αστυνομία, κίνδυνος και η πάταξη του εγκλήματος,  είναι όλες έννοιες κοινωνικά αλληλένδετες.  Και ενώ θα περίμενε κάνεις,  το διαχρονικό  αίτημα της αναγνώρισης του επαγγέλματος ως  επικίνδυνο,  να έχει ικανοποιηθεί από την πολιτεία,  δυστυχώς δεκαετίες μετά  και με 663 νεκρούς   αστυνομικούς από το 1984,  εξακολουθούμε να αγωνιζόμαστε για τη διευθέτηση ενός κοινωνικά αυτονόητου!  
Είθισται συνήθως διεκδικήσεις που συνεπάγονται και οικονομικό όφελος,  να  διαβάλλονται σαν συντεχνιακά αιτήματα και να μην τυγχάνουν της ηθικής υποστήριξης της κοινωνίας.  Στην  περίπτωσή μας όμως, ενώ η κοινωνία  και τα πολιτικά κόμματα,   αναγνωρίζουν  το επικίνδυνο του αστυνομικού επαγγέλματος,  εντούτοις όταν έρχονται στην κυβέρνηση το αντιμετωπίζουν με ολιγωρία.
 Σήμερα όμως θεωρώ ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά, στην πολιτική διευθέτηση του δικαίου αιτήματός μας.
Πρέπει επίσης  να επισημάνουμε  ότι η  επικινδυνότητα του επαγγέλματος μας  δεν προέρχεται μόνο από τους φυσικούς κινδύνους και για να δοθεί υπόσταση και προοπτική σε αυτή την απαραίτητη συζήτηση που γίνεται σήμερα θα έπρεπε να έχουμε όλο το επιστημονικό υπόβαθρο και το εμπειρικό υλικό μετρημένο σοβαρά.

Αυτό το έχουμε σήμερα μόνο μερικώς.
Αυτή μπορεί να μετρηθεί, εφόσον  γίνουν εμπεριστατωμένες έρευνες της θνησιμότητας και των αιτιών της και μελέτες σε συσχετισμό με το γενικό πληθυσμό και τις άλλες επαγγελματικές ομάδες, τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, αλλά και τις εμπειρίες άλλων κρατών, μεγέθους της χώρας μας.  

Ειδικότερα, το στρες μεταξύ εργαζομένων στο αστυνομικό επάγγελμα έχει συσχετισθεί με σωματικές ασθένειες όπως καρδιακά προβλήματα, στομαχικές διαταραχές, βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα, ακόμα και πρόωρο θάνατο ή και μείωση του μέσου όρου ζωής των αστυνομικών (66 έτη) συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό (72 έτη) (CIA Factbook, 2002).

Συχνά είναι τα προβλήματα ψυχικής υγείας στους αστυνομικούς σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με μια νέα διεθνή μελέτη, την πιο ολοκληρωμένη του είδους της μέχρι σήμερα.
Η έρευνα, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια Τζο Μπίλινγκς του Τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), που δημοσιεύθηκε στο βρετανικό περιοδικό επαγγελματικής και περιβαλλοντικής ιατρικής «Occupational & Environmental Medicine», αξιολόγησε 67 μελέτες σχετικές με την υγεία των αστυνομικών, οι οποίες είχαν γίνει μεταξύ 1980-2019.
Οι περισσότερες μελέτες προέρχονταν από τη Βόρεια Αμερική (46%), την Ευρώπη (28%) και την Αυστραλία (10%) και η μέση ηλικία των αστυνομικών ήταν τα 39 έτη.
Διαπιστώθηκε ότι τουλάχιστον ένας στους τέσσερις αστυνομικούς (ποσοστό 26%) πίνει αλκοόλ σε επικίνδυνο βαθμό, ενώ ένας στους 20 (5%) μπορεί να θεωρηθεί εξαρτημένος από το αλκοόλ. Ένας στους επτά (14%) εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης ή συνδρόμου μετατραυματικού στρες, ένας στους δέκα (9,5%) πληροί τα κριτήρια της αγχώδους διαταραχής, ενώ σχεδόν ένας στους δέκα (8,5%) κάνει σκέψεις αυτοκτονίας.
Τα χαμηλά επίπεδα υποστήριξης από τους συναδέλφους και το εκ των πραγμάτων μεγαλύτερο επίπεδο επαγγελματικού στρες λόγω της φύσης της δουλειάς τους (ιδίως της έκθεσης σε περιστατικά βίας και θανάτου) συμβάλλουν σημαντικά στην ψυχολογική επιβάρυνση των αστυνομικών, κυρίως των γυναικών, σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία προτείνει το θέμα να ληφθεί πιο σοβαρά υπόψη και να υπάρξουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις από τις αρμόδιες αρχές μέσω ειδικών προγραμμάτων ψυχολογικής ενίσχυσης, πρόληψης και θεραπείας.

Ας αναλογιστούμε ότι από το 1984 μέχρι σήμερα, 138 αστυνομικοί έπεσαν νεκροί πάνω στην άσκηση του λειτουργήματός τους,  ενώ πολλές εκατοντάδες από αυτούς, κατέστησαν τραυματίες με ανεπίτρεπτες βλάβες.  
Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα της άσκησης του αστυνομικού λειτουργήματος, η πολιτεία δεν μπορεί να κλείνει με ολιγωρία τα μάτια  και η κοινωνία επιβάλλεται να στηρίξει τους Έλληνες αστυνομικούς,  στο δίκαιο αίτημά τους.

Παράλληλα να σημειώσουμε,  ότι και σε άλλες σοβαρές κοινωνικές περιστάσεις  που προέκυψαν,  όπως η  αντιμετώπιση του μεταναστευτικού,  η αποτελεσματικότερη απόκριση στην  υγειονομική κρίση, αλλά και η διαρκής εγρήγορση και απάντηση των Ελλήνων αστυνομικών,  στις κλασικές αλλά και στις σύγχρονες ασύμμετρες εκφράσεις εγκληματικής βίας,  απέδειξαν το διευρυμένο ρόλο του αστυνομικού,  στην ομαλή λειτουργία της χώρας μας.
 Όλα αυτά λοιπόν υπαγορεύουν,  μία τίμια αντιμετώπιση από την Πολιτεία,  του δικαίου αιτήματος των  αστυνομικών,  για την αναγνώριση του επικινδυνότητας του επαγγέλματος μας.
Στο διαφαινόμενο ερώτημα των πολιτών,  αν η πολιτεία παράσχει σήμερα στους αστυνομικούς,  όλα τα απαραίτητα υλικοτεχνικά  εφόδια,  αλλά και τη θεσμική διασφάλιση αυτών και των οικογενειών τους,  σε τυχόντα τραγικά περιστατικά,  η απάντηση είναι σαφής :με ελλείποντα και αποσπασματικό τρόπο.  
Αλλά ας δώσουμε μία διεξοδικότερα ερμηνεία στο επικίνδυνο του Έλληνα αστυνομικού,  που δεν  κατά καταναλώνεται μόνο στις σφαίρες του εγκλήματος.
 Δοθέντος ότι κίνδυνο συνιστά και η επαγγελματική ασθένεια που θα προκύψει και  η  ολιγωρία της διοίκησης και  η αδυναμία εμπέδωσης από την κοινωνία των οδυνηρών κινδύνων του αστυνομικού,  όπως και αυτές οι φραστικές επιθέσεις, που προσβάλλουν την αξιοπρέπειά μας και απαξιώνουν την ηθική μας υπόσταση.
Απέναντι σε όλες αυτές τις εκφάνσεις επικινδυνότητας της ζωής και της αξιοπρέπειας μας,  προτάσσουμε σήμερα τον θεσμικό και παράλληλα τον  αναγκαίο επιστημονικό διάλογο,  με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς,  προκειμένου να δοθεί οριστική λύση,  στο πάγιο, αίτημα μας,  για την αναγνώριση του επικίνδυνου του επαγγέλματος μας.

 
Από τη θέση του Προέδρου του Κέντρου Έρευνας Υγείας και Ασφάλειας των αστυνομικών,  που συνεστήθη από την ΠΟΑΣΥ πριν λίγο καιρό,  και εγώ και το Δ.Σ του φορέα μαζί με το Δ.Σ ΠΟΑΣΥ αλλά και όλους εσάς  θα δώσουμε με όλη μας την συνδικαλιστική ικμάδα,  κάθε αναγκαία μάχη,  για να επιλυθεί τελεσίδικα,  το δίκαιο αίτημά  μας για την αναγνώριση της επικίνδυνοτητας της εργασίας μας

.  
 Ένα επίδομα που πρέπει να περιέχει  χρηματικό επίδομα  σε τέτοιο ύψος, που να καλύπτει τις ανάγκες αναπλήρωσης, όσο είναι δυνατόν, των σωματικών αναγκών που προκύπτουν μέσα από τέτοια σωματική και ψυχική καταπόνηση που φθείρει γρηγορότερα από το μέσο επίπεδο τις φυσικές δυνάμεις και τις αντοχές του εργαζόμενου. Αυτό το επίδομα, θα συνυπολογίζεται στις συντάξιμες αποδοχές

Προσδοκούμε ότι από τα επιστημονικά συμπεράσματα  αλλά και τις θεσμικές θέσεις,  του εκτενούς διαλόγου που θα αρδεύσουμε από το κέντρο Έρευνας Υγείας και Ασφάλειας των αστυνομικών αλλά και με την αρωγή συγκεκριμένων νομοθετικών πρωτοβουλιών,  να δώσουμε τη χρόνια προσδοκώμενη λύση,  στο δίκαιο αίτημά της αστυνομικής οικογένειας.  Δημιουργώντας το θεσμικό οπλοστάσιο,  για μία ασφαλή Ελληνική Αστυνομία,  που τίμια της αναγνωρίζει η πολιτεία την υψηλή κοινωνική αποστολή της και που συνεπάγεται αυτοδύναμα,  μία ασφαλή προοδευτική δημοκρατικά κοινωνία.

  
Γιατί ασφαλής αστυνομικός,  σε τελευταία ανάλυση, σημαίνει ασφαλής πολίτης.